Drukuj

Drogi przenoszenia obu wirusów HBV i HCV są zbliżone. Różnice wynikają głównie z zakaźności wirusów oraz ich zdolności do wnikania do organizmu poprzez błony śluzowe.

Główne drogi przenoszenia wirusów zapalenia wątroby typu B i C

  • Przez kontakt z zakażoną krwią i towarzyszące temu przerwanie ciągłości np. skóry czy innych tkanek.
  • Kontakty seksualne (przez błony śluzowe, dlatego wyższe ryzyko w przypadku HBV).
  • Z zakażonej matki na dziecko podczas ciąży i porodu (tzw. transmisja wertykalna).

W przypadku zakażenia HBV do większości zakażeń dochodzi przez kontakt z zakażoną krwią, ale nasienie, ślina i wydzielina szyjki macicy również mogą być zakaźne. Nawet niewielka liczba wirionów wystarcza do zakażenia. Takie znikome ilości mogą znajdować się na powierzchniach skażonych krwią, nawet w przypadku braku widocznych zabrudzeń. Zakaźny wirus HBV może przetrwać na powierzchniach w temperaturze pokojowej nawet ponad 3 tygodnie1. W przypadku wirusa HCV istotną kliniczne zakaźność wykazano jedynie dla krwi. Wirus może być wykrywalny w innych płynach ustrojowych, ale uważa się, że nie ma to znaczenia klinicznego. W przypadku zanieczyszczenia powierzchni nawet niewielką ilością krwi w badaniach eksperymentalnych po wyschnięciu obserwowano zakaźność wirusa nawet po kilku tygodniach. Szczególnie długo wirus był w stanie przetrwać w temperaturze lodówkowej2.

1Than et al. High Environmental Stability of Hepatitis B Virus and Inactivation Requirements for Chemical Biocides. J Infect Dis. 2019; doi:10.1093/infdis/jiy620
2Steinmann E, Ciesek S, Friesland M, Erichsen TJ, Pietschmann T. Prolonged survival of hepatitis C virus in the anesthetic propofol. Clin Infect Dis. 2011;53(9):963-964. doi:10.1093/cid/cir530; Paintsil et al. Hepatitis C virus maintains infectivity for weeks after drying on inanimate surfaces at room temperature: implications for risks of transmission. J Infect Dis. 2014; doi:10.1093/infdis/jit648

Porównanie głównych dróg
szerzenia się HCV i HBV

Bezpośrednia ekspozycja na krew, rzadziej ekspozycja na krew poprzez błony śluzowe
  • Najczęściej:
    – Dzielenie się sprzętem do iniekcji niemedycznych
  • Rzadziej:
    – Kontakt seksualny
    – Poprzez skażone ostre narzędzia (iniekcje i inne)
    – Tatuaż
    – Transmisja wertykalna
Ekspozycja bezpośrednia lub przez błony śluzowe na krew, spermę i inne płyny ustrojowe
  • Najczęściej:
    – Transmisja wertykalna
    – Kontakty seksualne
    – Dzielenie się sprzętem do iniekcji niemedycznej
  • Rzadziej:
    – Poprzez skażone ostre narzędzia
    – Dializy
    – Kontakt domowy (dzielenie się osobistymi przyborami higienicznymi)

Obecnie w krajach rozwiniętych do ekspozycji przezskórnych dochodzi w kontekście iniekcji pozamedycznych, szczególnie stosowania substancji psychoaktywnych we wstrzyknięciach. Jednakże do wielu zakażeń przewlekłych doszło wskutek ekspozycji w ochronie zdrowia, zwłaszcza w dawniejszym okresie, kiedy niektóre procedury nie były jeszcze w pełni wdrożone.

Szczególnie narażone na zakażenie na zakażenie HCV/HBV są osoby:

  • nieszczepione przeciw WZW B, szczepione mniej niż trzema dawkami lub o nieznanej historii szczepień (brak dokumentacji)
  • u których przetoczono (transfuzja) krew przed rokiem 1992 (obecnie ryzyko jest całkowicie ograniczone)
    • Problem potransfuzyjnych wirusowych zapaleń wątroby wiązał się popularnością leczenia preparatami krwiopochodnymi oraz brakiem badań przesiewowych krwi i jej preparatów. Po wdrożeniu badań w kierunku antygenu  Hbs (lata 70’ XXw.) i w kierunku przeciwciał anty-HCV (1992r-1993r) ryzyko zostało prawie całkowicie ograniczone.
  • które przebywały w szpitalu więcej niż 3 razy i/lub pobyt trwał dłużej niż 10 dni    
    • Hospitalizowani mogli doświadczyć sytuacji takich jak: iniekcje (niezachowanie zasady „JEDEN PACJENT – JEDNA IGŁA – JEDNA INIEKCJA”, używanie tej samej strzykawki przy zmianie igły, pozostawienie igły w opakowaniu wielodawkowym i pobieranie przez nią leku, wspólne używanie lancetów do pobrań z palca przy pomiarach glukozy, zanieczyszczenia glukometrów, itp.), a dawniej również poprzez nieodpowiednią sterylizację / dezynfekcję czy poprzez transfuzje.
  • których partner seksualny jest lub może być zakażony HBV i /lub HCV    
    • Zakażenie HBV łatwo przenosi się drogą seksualną.
  • używały środków odurzających (we wstrzyknięciu, donosowo).
    • Zakażenia HCV i HBV szerzą się szczególnie łatwo przy iniekcjach narkotyku, jeśli igła lub strzykawka używane są wspólnie przez osobę zakażoną i niezakażoną. Rola przyjmowania narkotyków donosowo (wciąganie) nie jest do końca wyjaśniona, ale możliwa, jeśli użytkownicy korzystają ze wspólnego sprzętu.
  • które posiadają tatuaż, kolczyki itp.
    • Wykonane bez odpowiedniej dbałości o sterylność narzędzi. Oprócz wykonania tatuażu niewysterylizowanymi igłami ryzyko mogą stanowić tusze lub pojemniki na tusze, które również powinny być sterylne. Tatuaże wykonywane nieprofesjonalnie – szczególnie w warunkach więziennych, bez możliwości sterylizacji narzędzi – stanowią duże ryzyko zakażenia. Ryzyko istnieje również w przypadku innych zabiegów kosmetycznych związanych z naruszeniem ciągłości tkanek, np. piercing. Zarówno profesjonalnie wykonany tatuaż jak i piercing w krajach europejskich nie były związane z podwyższonym ryzykiem zakażeń.
  • mające kontakt domowy z osobą zakażoną HBV, powodem może być wspólne używanie przyborów higienicznych i/lub drobne urazy zaopatrywane przez członków rodziny.
    • Transmisja domowa HBV jest dość częsta. Mechanizmem transmisji w warunkach domowych może być wspólne używanie przyborów higienicznych i/lub drobne urazy zaopatrywane przez członków rodziny.
3.48/5 (25)
Skip to content